ĐÁNH GIÁ HIỆU LỰC XUA MUỖI Ae. aegypti CỦA MỘT SỐ HỖN HỢP TINH DẦU TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM
DOI:
https://doi.org/10.59253/tcpcsr.v131i5.179Từ khóa:
Xua muỗi, Ae. aegypti, tinh dầu, hỗn hợp tinh dầuTóm tắt
Thử nghiệm đánh giá hiệu lực xua và phản ứng không mong muốn với người thử
nghiệm của 3 mẫu hỗn hợp tinh dầu M1 (Hoàng đàn:quế tỷ lệ 25,3:12,7), M2 (Sả
chanh:bạc hà:đinh hương tỷ lệ 1:1:1), M3 (Quế:eugenol:phong lữ:bạc hà:sả chanh tỷ
lệ 10,5:13:21:5,3:2,6) trong ethanol ở các các nồng độ 40%, 50%, 60%, 70% và 80%
với muỗi Ae. Aegypti trong phòng thí nghiệm từ tháng 4/2022 đến tháng 11/2022.
Kết quả cho thấy chế phẩm M3 có hiệu quả xua Ae. aegypti cao nhất với hiệu lực
xua trung bình là 90,47%, sau đó đến chế phẩm M2 với hiệu lực xua muỗi trung bình
là 81,70% và chế phẩm M1 (Hoàng đàn: quế) có hiệu lực xua muỗi thấp nhất với
50,33%. Phân tích ANOVA cho thấy có sự khác biệt về tỷ lệ trung bình hiệu lực xua
muỗi Ae. aegypti giữa ba chế phẩm M1, M2 và M3 (p=0,041<0,05). Chế phẩm M3 có
tác dụng xua muỗi thấp nhất là 63,95% ở nồng độ 40% và tỷ lệ xua muỗi đạt 100% ở
các nồng độ từ 60% trở lên. 100% người trực tiếp thử nghiệm không có bất kỳ tác
dụng không mong muốn nào khi thử nghiệm chế phẩm M2 và chế phẩm M3 ở tất cả
các nồng độ thử nghiệm. Kết quả phỏng vấn cho thấy chỉ có chế phẩm M1 có mùi khó
chịu ở các nồng độ thử nghiệm. 1/6 người thấy mùi khó chịu khi thử nghiệm chế phẩm
M1 ở nồng độ 40% và 50%, 2/6 người thấy mùi khó chịu khi thử nghiệm chế phẩm M1
ở nồng độ 60% và 3/6 người thấy mùi khó chịu khi thử nghiệm chế phẩm M1 ở nồng
độ 70% và 80%.
Chế phẩm M3 với nồng độ 60% có hiệu quả xua muỗi Ae. aegypti tốt với tỷ lệ xua
đạt 100%, an toàn và không gây tác dụng không mong muốn cho người thử nghiệm.
Tài liệu tham khảo
Laboratory evaluation on repellent efficacy and safety of 3 essential oil mixtures
including M1 (cedarwood and cinnamon essential oils in the ratio of 25.3:12.7), M2
(citronella, mint, and clove essential oils in the ratio 1:1:1), M3 (cinnamon, eugenol,
geranium, peppermint, lemongrass essential oils in the ratio 10.5:13:21:5,3:2,6) in
ethanol at different concentrations of 40%, 50%, 60%, 70% and 80% against Ae.
Aegypti from April 2022 to November 2022. The results showed that M1, M2 and M3
had a potential repellency against Ae. aegypti. M3 provided the highest average
repellency propotion of 90.47%, followed by M2 repelled 81.70% of Ae. aegypti, and
M1 had the lowest repellent effect with 72.26%. There was a significant difference in
percentage repellency between M1, M2 and M3 formulations (p=0.041<0.05). The 40%
M3 solution displayed the lowest percentage repellency of 63.95% and M3 achieved
% repellency at concentration 60% or more. 100% technicians had no side-effects
or symptoms during testing M2 and M3 at all concentrations. For M1 formulations, 1/6
interviewer found an unpleasant odor with 40% and 50% M1 solutions, 2/6 interviewers
found an unpleasant odor with 60% M1 solution, and 3/6 people found an unpleasant
odor 70% and 80% M1 solutions. The 60% M1 solution was the lowest concentration
had a good repellent effect on Ae. aegypti (100%), safety and it had no side effect on